نقد مدعای کتاب نیکسون، کسینجر و شاه دربارۀ روابط شاه و آمریکا

author

  • علی‌رضا ملائی توانی دانشیار پژوهشکدۀ تاریخ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
Abstract:

کتاب نیکسون، کسینجر و شاه؛ روابط ایالات متحده و ایران در جنگ سرد از آثار پُر مخاطب در بازار نشر ایران است. در این کتاب ادعاهای مهمی دربارۀ ماهیت روابط شاه و آمریکا مطرح شده است. مدعای اصلی این است که آیا شاه در دوره­ای از حکمرانی خود توانست در عرصۀ سیاست مستقل از غرب عمل نماید و با نادیده انگاشتن روابط سلطه­گر – سلطله­پذیر در دورۀ نیکسون، آمریکا را به دنباله­رو سیاست­های منطقه­ای خود تبدیل کند؟ بررسی علل اهمیت این ادعاها و نیز بیان کاستی­های آن از مباحث اصلی این مقاله است. این مقاله با نقد مدعای اصلی این کتاب به این نتیجه رسید که طی سال­های‌ حاکمیت‌ مطلقه‌ شاه، چند مرحلة متفاوت‌ در مناسبات ایران و آمریکا رخ نمود و هر بار به اقتضای شرایط بین­المللی دربارة توانائی‌­های شاه در ادارة‌ کشور دیدگاه­های مختلفی در محافل سیاسی امریکا شکل گرفت و شاه با استفاده از این فرصت­های کوتاه به ایفای نقش در منطقه و حتی جهان پرداخت اما این به معنای توانائی مطلق شاه در تغییر ماهیت مناسبات ایران و آمریکا نبود، زیرا پس از تغییر بستر سیاسی و بین­المللی روابط شاه و آمریکا دوباره به روابط سلطه­گر و سلطه­پذیر بازگشت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقد و بررسی ترجمة شاه ولی‌الله دهلوی

قرآن کریم، این معجزة جاودانة الهی و یگانه کتاب ممتاز عالم وجود، از دیرباز همواره مورد اهتمام و در کانون تفکّر و توجّه صاحبان دانش و فرهنگ از مسلمانان و غیرمسلمانان بوده است. حاصل و ثمرة این نگاه‌ها و اندیشه‌ورزی‌ها، میراث بزرگی از آثار گرانسنگ علمی است که در قالب مکتوبات تفسیری، علوم قرآنی و بالأخص ترجمه‌های گوناگون ارزنده، به ساحت فرهنگ دینی و اسلامی عرضه شده است. یکی از این ترجمه‌ها که نقطة عطف...

full text

تحلیل دلایل روابط شاه تهماسب و شاه عباس اول با حکومتهای محلی گیلان

سرزمین گیلان همواره در طول تاریخ برای حاکمان مرکزی ایران سرزمینی ثروتمند و دور از دسترس بود. همین مسئله نیز موجب مهاجرت اسماعیل میرزا به سرزمین گیلان گشت. اما در دوره شاه تهماسب وشاه عباس اول این شاهان دلایل و بهانه­های متعددی جهت تسلط بر این سرزمین داشتند. همسایگی گیلان با قفقاز، روسیه و، همچنین، ارتباط با عثمانی از مسیر قفقاز، ذخایر ارزشمند ابریشم، ارتباط آبی با اروپا، تبدیل این سرزمین به مخف...

full text

روابط کردها با دولتین صفوی و عثمانی از شاه اسماعیل اول تا پایان پادشاهی شاه عباس اول(1038-907 ه‌.ق)

ایلات کرد از همان آغاز حکومت صفویان تا سقوط این سلسله جایگاه در خور توجهی داشتند. هر چند حضور و قدرت کردها در هر دوره از حکومت صفویان متفاوت بود، به این معنی که گاهی نقشی پررنگ و اساسی و گاهی ضعیف و بی­تأثیر داشتند، این یک واقعیت غیر قابل انکار است که کردها در دوران صفویان، اهمیت بسزایی برای حکومت مرکزی داشتند. چرا که محل زندگی این قوم در منطقه­ای واقع شده بود که بیش از پیش به اهمیت آنها می­افز...

full text

نقد و تحلیل نسخه خطی منشآت محمد شاه بهمنی

منشات­نویسی یا نامه‌نگاری که در قدیم به آن ترسّل نیز می‌گفته‌اند از لوازم مهم در امور دیوانی(دولتی) حاکمان و فرمان­روایان بزرگ و محلّی به شمار می­رفته و به عنوان یکی از فنون نویسندگی در گستره‌ی فرهنگ و ادب فارسی، جایگاه ویژه‌ای داشته و سابقه‌ی دیرینه‌ای دارد.                   با نفوذ زبان و ادبیّات فارسی در شبه قاره‌ و حمایت بی­دریغ پادشاهان هند از نویسندگان وشاعران فارسی­زبان، آثار فراوانی به زب...

full text

تحلیل دلایل روابط شاه تهماسب و شاه عباس اول با حکومتهای محلی گیلان

سرزمین گیلان همواره در طول تاریخ برای حاکمان مرکزی ایرانسرزمینی ثروتمند و دور از دسترس بود. همین مسئله نیز موجبمهاجرت اسماعیل میرزا به سرزمین گیلان گشت. اما در دوره شاهتهماسب وشاه عباس اول این شاهان دلایل و بهانههای متعددیجه ت تسل ط ب ر ای ن سرزمی ن داشتند . همسایگ ی گیلا ن ب ا قفقاز،روسیه و، همچنین، ارتباط با عثمانی از مسیر قفقاز، ذخایر ارزشمندابریشم، ارتباط آبی با اروپا، تبدیل این سرزمین به م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 18  issue 10

pages  261- 280

publication date 2018-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023